เจดีย์บ้านลําดวน
เจดีย์บ้านลําดวน
ตั้งอยู่โรงเรียนบ้านลําดวน ตําบลลําดวน อําเภอลําดวน จังหวัดสุรินทร์ ปัจจุบันเรียกว่าปราสาทยายแกรมเป็นสถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา มีอายุราวพุทธศตวรรษที่23 ก่อด้วยอิฐสอดิน แผนผังเจดีย์เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้าง 1.20 เมตร ยาว 1.20 เมตร สูงประมาณ 2 เมตร
ลักษณะทางสถาปัตยกรรม
เจดีย์บ้านลําดวนหรือปราสาทยายแกรม เป็นเจดีย์หรือปราสาทหลังเดียวขนาดเล็กก่อด้วยอิฐสอดิน ฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขนาด 1.20 x 1.20 เมตร แล้วสอบขึ้นไปสู่ส่วนยอด ปัจจุบันมีความสูงประมาณ 2 เมตร พื้นที่โดยรอบไม่ปรากฏร่องรอยของกําแพงหรือคูนํ้าล้อมรอบ
หลักฐานทางโบราณคดีที่พบ
บริเวณโดยรอบซึ่งเป็นชุมชนโบราณ พบเศษภาชนะดินเผาเนื้อดินธรรมดา และภาชนะดินเผาเนื้อแกร่ง เผาด้วยอุณหภูมิสูง และเครื่องเคลือบสีนํ้าตาลแบบเครื่องถ้วยลพบุรี
ความสําคัญของแหล่งทางประวัติศาสตร์โบราณ-คดี
เจดีย์ลําดวน หรือปราสาทยายแกรม เป็นปราสาทขนาดเล็กก่ออิฐถือปูน และจากการที่ไม่ปรากฏร่องรอยหลักฐานชิ้นส่วนเครื่องประกอบสถาปัตยกรรมตามแบบปราสาทขอมโดยทั่วไป ทําให้สันนิษฐานได้ว่าอาจเป็นปราสาทที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย-ต้นรัตนโกสินทร์ราวพุทธศตวรรษที่ 23-24 โดยอาจได้รับแรงบันดาลใจจากรูปทรงของปราสาทขอมแต่มีการปรับเปลี่ยนรูปทรงให้สูงเพรียวขึ้น เจดีย์บ้านลําดวนจึงเป็นร่องรอยหลักฐานที่แสดงถึงการตั้งถิ่นฐานของชุมชนในวัฒนธรรมล้านช้าง ซึ่งแพร่หลายอยู่ในภาคอีสานในช่วงเวลาดังกล่าว
ตําแหน่งที่ตั้ง
โรงเรียนอนุบาลบ้านลําดวน หมู่ 1 บ้านลําดวน ตําบลลําดวน อําเภอลําดวน จังหวัดสุรินทร์
การเดินทาง
จากตัวเมืองสุรินทร์ ไปตามทาง สร.2077 สายสุรินทร์-ลําดวน เมื่อถึงกิโลเมตรที่ 25-26 พบสี่แยกไฟ
จราจร ให้เลี้ยวขวาไปตามทาง สร.2288 ประมาณ 100เมตร ทางด้านซ้ายมือเป็นที่ตั้งของโรงเรียนอนุบาลบ้าน
ลําดวน หรือสุรพินวิทยานุสรณ์
อ้างอิง : กรมศิลปากร. ทำเนียบโบราณสถานขอมในประเทศไทย เล่ม 3 จังหวัดสุรินทร์, กรุงเทพฯ: กอง โบราณคดี กรม ศิลปากร, 2538.